تابلو برق
عبارت است از فضایی که تجهیزات برقی در آن نصب می شوند.
در تعریف تابلو برق لزومی ندارد آنرا حتمأ یک فضای بسته فلزی بدانیم بلکه فضای بسته فلزی، نوعی از تابلو برق محسوب می شود. مشکلات ناشی از نصب تجهیزات و خطرات ناشی از عوامل محیطی و پدیده هایی مانند اتصال کوتاه که در تجهیزات الکتریکی روی می داد و در دسترس بودن تمام قسمتهای برقدار از سوی اپراتور، سازندگان را بر آن داشت تا ایمنی بیشتری را تامین کنند، از این رو تابلو برق به شکل محفظه بسته طراحی شد تا تجهیزات داخل آن غیر قابل دسترس باشند.
انواع تابلو برق از لحاظ ساختار :
تابلو برق Metal Enclosed
تابلو برق هایی به شکل محفظه تمام بسته فلزی که تمام تجهیزات الکتریکی اعم از کلیدها، ترانسهای جریان و ولتاژ، لوازم اندازه گیری، شینه ها و … در داخل آن نصب می شود.این تابلو برق ها به دو دسته تقسیم می شوند:
تابلو برق Metal Clad
این نوع تابلو ها نوعی از تابلو های Metal Enclosed هستند که در آنها، محفظه های مختلف از یکدیگر جدا شده اند. این امر باعث می شود تا اگر خطایی در یکی از محفظه ها روی دهد، این خطا به محفظه های دیگر انتقال پیدا نکند و سایر محفظه ها نیز تحت تأثیر آن آسیب ندیده و محفوظ می مانند.
یک Metal Clad به چهار بخش تقسیم می شود :
– محفظه باسبار
– محفظه سر کابل
– محفظه LV (کنترل) که تجهیزات اندازه گیری، حفاظتی و کنترلی در آن قرار می گیرند.
– محفظه کلید
تابلو برق Compartment Type
این نوع تابلو برق نوعی از تابلوهای Metal Enclose هستند که در آنها، محفظه های مختلف از یکدیگر جدا نشده اند.
در طراحی باید موارد زیر در نظر گرفته شود :
– شرایط محیطی (جهت بهره برداری)
– شرایط لازم برای نصب
– شرایط حفاظتی
از لحاظ محل نصب
– داخلی (Indoor) : در فضای بسته مانند داخل سالن یا سوله نصب می شود.
– فضای باز (Outdoor) : در فضای باز نصب می شود.
تقسیم بندی تابلوها :
– تابلو برق فیکس (Fix) :
– تابلو برق ایستاده چند منظوره(Multi Purpose):این تابلو برق ها بصورت ایستاده قرار می گیرند و تابلو برق های چند منظوره می باشند و داخل انها می توان تجهیزات کنترل-قدرت-پنوماتیکی و…نصب کرد.
– تابلو برق های دیواری(Wall Mounting):این تابلو برق ها به دو دسته تابلوهای روکار (On Surface) و تابلوهای توکار (Flush Mounting) تقسیم میشوند.
-تابلوهای (Rack):تابلو هایی هستند که حالت قفسه قفسه دارند و محفظه های اندازه گیری-الکترونیکی-کنترل ومخابراتی و… روی انها نصب می شود.
تابلو برق های Swing نوعی از تابلو برق های Rack هستند که دارای در متحرک می باشد و مزیت ان این است که پشت تجهیزات ان قابل رویت است و دسترسی به پشت تجهیزات فراهم است این مدل بسیار گران است و درب ان هم شیشه ای است.
تابلو برق های کشویی (Withdraw able):
-تابلو های کنترل موتورها(Center Motor Control (MCC)):این تابلو برق ها بصورت کشویی ساخته می شود و برای کنترل موتورها ساخته می شود .این تابلو برق ها بخاطر مزیت تابلو برق های کشویی بسیارگران هستند.
– تابلو برق های مرکز قدرت(Power Center):این تابلوها برای تغذیه تابلو برق های MCC استفاده می شوند و یک تابلوی توزیع است و میتواند چند تا تابلوی MCC را تغذیه کند در این تابلو برق ها کلیدها بیشتر از نوع هوایی هستند و بعد از پست اصلی استفاده می شوند.
تابلو برق های مدولار:نوع پیشرفته تابلوهای فیکس ایستاده است. هر فیدر به شکل یک مدول در تابلو برق نصب شده وبه وسیله یک صفحه فلزی از فیدر بالایی وفیدر پایینی خود جدا می شوند و از لحاظ دسترسی به سر کابل به دو نوع کلی تقسیم می شوند:
دسترسی از پشت
دسترسی از جلو
در این حالت معمولا” در کنار درب اصلی تابلو درب کوچکی به نام درب کناری تعبیه شده و اتصالات کابل ها به فیدرها از طریق این درب انجام می شود این نوع سلولها را از لحاظ محل ورود سر کابل های ورودی وخروجی میتوان به ورود از بالا و ورود از پایین تقسیم نمود.
انواع تابلو برق ها از لحاظ ایستایی :
ایستاده(Self Standing / Free Standing) : تابلو برق حالت خود ایستا دارد ( نیاز به مهار آن توسط سازه ی دیگری نیست و یا به دیگری تکیه ندارد.)
دیواری (Wall Mounted) : تابلو برق هایی که روی دیوار نصب می شوند.
این تابلو برق ها اگر روی سطح دیوار نصب شوند، روکار، Surface Mounted و اگر داخل دیوار جاسازی شوند، توکار، Flush Mounted یا Recessed Mounted نامیده می شوند
انواع تابلو برق از لحاظ سطح ولتاژ :
تابلو برق از لحاظ سطح ولتاژ به دو دسته تقسیم می شوند:
فشار ضعیف(LV) تا 1000V
فشار متوسط (MV) از 1000V تا 000V63
فشار قوی (HV) از63000 تا 400000 V
تابلو برق فشار ضعیف :
تابلوهای فشار ضعیف در سطح ولتاژ کمتر از 1000V قرار دارند.
مطابق IEC60439-1 تابلوی فشار ضعیف ترکیبی است از یک یا چند وسیله قطع و وصل (Switching Device)فشار ضعیف همراه با تجهیزات کنترلی، اندازه گیری، نشانگر، حفاظتی، تنظیم کننده و … مربوط به خود که نحوی کامل نصب و سوار شده و کلیه Interconnection ها و اتصالات الکتریکی و مکانیکی داخلی و قطعات ساختمانی را شامل گردد.ولتاژ نامی تابلوهای فشار ضعیف معمولأ تا 690V و ولتاژ سرویس تا 400V می باشند.
تابلو برق فشار ضعیف معمولأ در دو نوع زیر ساخته می شوند :
تابلوی ایستاده (Fix) ثابت
تابلوی ایستاده (Withdraw able) کشویی
تابلو برق فشار متوسط :
فشار متوسط در سطح ولتاژ بین 1000V تا 36000V قرار دارند.
اجزای اصلی یک تابلو فشار متوسط شامل بدنه، کلید (دژنکتور) و یا کنتاکتور فشار متوسط، رله، باسبار، ترانفورماتور ولتاژ و جریان، لوازم اندازه گیری و تجهیزات کنترلی می باشد.
فشار متوسط به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
فشار متوسط ثابت(Fix)
فشار متوسط کشویی (Withdraw able)
