پدیده شکست عایقی از متداولترین انواع خطاهایی است که باعث اختلال در کار عادی شبکه انتقال نیرو میگردد و به این ترتیب قابلیت اطمینان پست های فشار قوی ، شبکه و تجهیزات انتقال نیرو را در رابطه با تعداد و مدت زمان قطعی ها تحت تأثیر قرار می دهد .
اگر فقط ولتاژهای عادی بهره برداری در سیستم وجود می داشتند، شاید با طراحی مناسب سیستم عایقی امکان حذف خطاهایی از این دست فراهم می گردید.
ولی در عمل سیستم عایقی علاوه بر ولتاژهای عادی بهر ه برداری، مورد تهدید دسته دیگری از تنشهای ولتاژی قرار می گیرد که اضافه ولتاژ نامیده می شود.
بدلایل فنی و اقتصادی نمی توان آنچنان سیستم عایقی بوجود آورد که در برابر کلیه این اضافه ولتاژها از استقامت عایقی کافی برخوردار باشد .
لذا ناچار از دستیابی به نوعی سازش میان خسارات ناشی از قطع برق و اضافه هزینه های ناشی از افزایش استقامت عایقی تجهیزات هستیم. اگر چه که بیان اخیر به نظر ساده و روان می رسد، ولی در عمل بدلیل مشکلات عدیده ای ،ازجمله تنوع زیاد عایقهای بکار گرفته شده ، تنوع و طیف گسترده اضافه ولتاژ ، پدیده پیری در عایقها، شرایط محیطی متنوع و … به یکی از مشکلترین مسائل صنعت برق تبدیل شده است .
باتوجه به اساسی ترین اصل در امر برق رسانی ، افزایش قابلیت اطمینان و کاهش هزینه، جهت کاهش شدت قطعی های سیستم از لحاظ تعداد و مدت، می باید استقامت عایقی تجهیزات را بالا برد. اقدامات لازم جهت وصول به قابلیت اطمینان کافی را میتوان در سه بخش کلی خلاصه نمود:
کاهش احتمال وقوع و شدت بروز اضافه ولتاژها .
کنترل اضافه ولتاژهای ظاهر شده در سیستم توسط برقگیر ها.
تعیین استقامت عایقی تجهیزات با لحاظ نمودن یک حاشیه حفاظتی.
تعیین استقامت عایقی تجهیزات ، BIL ، در شبکه های توزیع ایران ،با استناد به استاندارد های IEC و ANSI ، به مقادیر زیر تعریف شده اند:
شبکه 11 کیلوولت توزیع : BIL=75KV
شبکه 20 کیلوولت توزیع : BIL=125KV
شبکه 33 کیلوولت توزیع : BIL=170KV
ولی اعداد ذکر شده برای شرایط استاندارد آب و هوایی با دمای 20 درجه سانتیگراد و فشار هوای 101.3 کیلوپاسکال و رطوبت مطلق 11 گرم بر متر مکعب بیان شده است.
پس لازم است توسط ضریبی به نام ضریب تصحیح شرایط جوی ، سطح استقامت عایقی را متناسب با شرایط جغرافیایی هر منطقه تصحیح نمود. بصورت تجربی با فرض K به عنوان ضریب تصحیح شرایط جوی و H به عنوان ارتفاع محل از سطح دریا از رابطه زیر میتوان ضریب تصحیح شرایط جوی را محاسبه نمود .
بعد از محاسبه وتصحیح BIL برای طرح میتوان با در نطر گرفتن حاشیه ایمنی 1.4 که برای شبکه های توزیع ایران مناسب میباشد ، مقدار LIPL را از تقسیم BIL بر 1.4 بدست آورد در واقع محاسبه عدد LIPL اولین قدم در محاسبه مشخصات کامل برقگیر برای یک طرح حفاظتی میباشد.
